Solliciteren en ‘wij’
Zenuwslopend. Solliciteren. Sowieso. Hoe krijg je via dat ene stukje tekst je gedroomde werkgever zover dat ‘ie begrijpt dat niemand anders dan jij hun lege plek het beste kunt opvullen? Waarmee begin je de brief, mail of online-invulformulier? Hoe bouw je je tekst op? Zeg je ‘u’, ‘jij’ of ‘jullie’? Of kies je de veilige weg en vermijd je het direct aanspreken van de lezer? Hoe verkoop je jezelf? Wat zijn je sterke punten, je kwaliteiten? Hoe schrijf je die op, zonder zelfingenomen over te komen? Hoe licht je nou kort en bondig, maar toch ook pakkend genoeg toe waarom je juist die job zo graag wilt hebben? Dit soort vragen hebben je vast wel eens de nodige hoofdbrekens gekost. En da’s best normaal, toch?
Maar wij zijn speciaal. Wij hebben immers nóg iets, waar we gestresst van raken: ons ‘probleem’, ons ‘gebrek’ en als het even kan: ons ‘geheim’. Wij zijn namelijk s l e c h t h o r e n d. En daarbij jammer genoeg niet helderziend, dus hebben we geen idee wat die potentiële werkgever er wel niet van zal denken.
Wanneer vertel ik het?
In mijn coachpraktijk, maar ook in mijn workshops, wordt door slechthorende deelnemers steevast de vraag gesteld: “Wanneer en hoe vertel ik bij het solliciteren dat ik slechthorend ben?”
Toen ik – lang geleden – solliciteerde naar een job bij de jongerenprogramma’s van NCRV-Radio, zat ik volop in mijn ‘niemand-mag-HET-weten-fase’. Bovendien wilde ik, heel principieel vond ik toen, dat men mij om ‘mij’ zou moeten aannemen of afwijzen. Ik schreef een brief, verzweeg daarin mijn grote geheim en werd uitgenodigd voor een gesprek met maar liefst 3 mensen tegelijk: de eindredacteur, de hoofdredacteur en een HR-medewerker. Ik weet het nog goed. Ik had net een verkoudheid achter de rug en mijn goede oor zat flink dicht. Dat het niet makkelijk was het gesprek goed te volgen is een understatement. Maar ik had er een goed gevoel over en dat bleek wederzijds; ik werd uitgenodigd voor een tweede gesprek. Toen we in dat gesprek zowaar overgingen op de salarisonderhandeling, kon ik er niet langer onderuit. Zo voelde het. Ik meldde dat ik nog iets was vergeten te vertellen, namelijk dat ik ‘een klein beetje doof’ ben. De korte stilte die volgde was lang genoeg om mijn maag te doen krimpen: “I dropped the bomb”, dacht ik. Maar de hoofdredacteur merkte slechts op: “O, dus dáárom zat je ons zo aan te kijken?” en ging vervolgens door met het bieden van een bruto maandbedrag, waar ik graag mee akkoord ging. Het was het startsein van een prachtige loopbaan. Maar ik realiseerde me later pas goed hoeveel geluk ik had gehad dat deze drie mensen niet iets hadden gehad van: ‘Wat een raar typje met dat gestaar. Weg ermee!’
En dus?
Elke situatie is anders. Elke baan is anders. Elke sollicitant is anders. Ook is de ene slechthorende de andere niet. Als je voor pianostemmer opgaat, weet je dat je vroeger of later in het proces je neus zult stoten. Maar is de beoogde functie er een, waar jij met volle overtuiging over kunt zeggen: “die wil ik en die ga ik kunnen (leren)”, dan zeg ik: Solliciteer! Verkoop jezelf: je drive, je kwaliteiten, je vaardigheden. Prikkel zodanig dat je uitgenodigd wordt voor een gesprek. Dat is het. Dat is solliciteren. En daar hoef je nog niet meteen bij te melden dat jij, je unieke jij, slechthorend bent.
Wanneer dan wel?
Zodra het relevant wordt. Zodra je mondeling moet communiceren en dat is dus als je op gesprek gaat. Misschien zelfs al als je bij de receptie opgehaald wordt, je gastheer of gastvrouw voor je uit loopt en vraagt of je het makkelijk hebt kunnen vinden. Perfect moment om even te melden dat je slechthorend bent en het nodig hebt om mensen te kunnen aankijken. En anders doe je het meteen aan het begin van het gesprek. Nergens voor nodig om onzeker te gaan zitten staren, zoals ik ooit deed. In mijn trainingen noem ik het altijd een ‘huishoudelijke mededeling doen.’ Hou het luchtig. Hoe zwaarder jij ‘het slechte nieuws brengt’, hoe groter de kans dat onwetende gesprekspartners terugdeinzen. Figuurlijk gezien dan. Dus: spring in gedachten op je regisseursstoel en vertel dat je slecht hoort en daarom de ander extra aankijkt. Leg je solo-apparatuur neer, terwijl je uitlegt waarom je dit nodig hebt of wijs je CI aan. Wat het ook is dat jij nodig hebt om goed te kunnen communiceren: deel het (mee). En hou het kort; niemand zit te wachten op je medisch dossier.
Mijn droom
Mijn droom is een inclusieve samenleving, waarin iedereen weet en accepteert dat we allemaal anders zijn. Een wereld waarin zelfs wij, slechthorenden, niet zo speciaal blijken te zijn als we ons jarenlang voelden en waarin we bij het solliciteren onze hoofden uitsluitend nog breken over hoe we onszelf het beste kunnen verkopen. Laten we uitstralen dat we onze slechthorendheid slechts zien als iets, waar we met z’n allen even rekening mee moeten houden. Niets meer en niets minder. “Be the change that you wish to see in the world” (Mahatma Gandhi).